Scandal.mn

Энэ сарын хүүхдийн мөнгийг хэзээ олгох нь тодорхойгүй байна

2018/04/26

Энэ сарын хүүхдийн мөнгийг хэзээ олгох нь тодорхойгүй байна

Засгийн газрын хуралдаанаар хүүхдийн мөнгийг олгох хүрээг нэмэгдүүлж 80 хувьд нь олгох тухай шийдвэр гаргасан. Энэхүү шийдвэр эцэслэн шийдэгдээгүй байгаа тул дөрөвдүгээр сарын хүүхдийн мөнгөн тэтгэмж хүлээлт үүсгээд байна.

Энэ сарын хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг хэзээнээс олгож эхлэх тухай Хөдөлмөр халамж үйлчилгээний ерөнхий газраас тодруулахад "Хүүхдийн мөнгийг 80 хувьд нь олгох шийдвэр эцэслэн шийдэгдээгүй байгаа тул энэ сарын хүүхдийн 20 мянган төгрөгийн тэтгэмжийг хэзээ олгох нь тодорхойгүй байна" гэв.

Монгол Улс 0-16 насны нэг сая 150 мянган хүүхэдтэй. Хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг бүх хүүхэд тэгш хүртэх ёстой ч улс орны эдийн засгийн байдлаас хамааран зорилтот бүлэгт хамаарах 684 мянган хүүхэд буюу нийт хүүхдийн 60 хувьд нь олгож байсан. Улсын эдийн засаг сайжирсан тул 228 мянган хүүхдэд нэмж мөнгөн тэтгэмж олгохоор болсон. Ингэснээр нийтдээ 900 орчим мянган хүүхэд сар бүр 20,000 төгрөгийн тэтгэмж авах юм.

Г.Тэгшсүрэн

More 1 0

Category: Эдийн засаг

ХҮҮХДИЙН ХАДГАЛАМЖААС ТАТВАР АВАХАА БОЛЬЦГОО‼

2018/04/26

ХҮҮХДИЙН ХАДГАЛАМЖААС ТАТВАР АВАХАА БОЛЬЦГОО‼

Author: saikhnaa on Өнөөдөр, 12:19

Өчигдөр буюу 2018 оны 04 сарын 24-ний өдөр "Хас” банкинд нээлгэсэн хоёр хүүхдийнхээ хадгаламжийн бичилтийг ойрд хийлгээгүй гээд очсон чинь зарлага гээд мөнгө авсан байв. Гайхаад асуухад 2017 оны 06 сарын 01-нээс хувь хүний орлогын албан татвар гэж авдаг болсон гэх юм. Төсвийн цалингаар амьдардаг болохоор хоёр хүүхдийнхээ ирээдүйн сургууль, амьдралд нь нэмэр болох байх гэж бодоод төрөөс хэрүүл уруултай өгдөг 20.000 төгрөгийг нь хадгаламж нээлгээд тодорхой хэмжээний хүү бодогдоод 16 нас хүртэл овоо хэдэн төгрөгтэй болчих байх гэж бодож хадгалуулсан чинь төр бохир гараа шургуулчихсан байх юм. Энэ хүний ёсонд нийцэх асуудал мөн үү? Ядаж энхрий бяцхан үрсийнхээ ирээдүйн хадгаламжнаас татвар авахаа болиочээ. Зовж олсон мөнгөө байрны урьдчилгаа болгох гэж банкинд хуримтлуулж байгаа олон зуун гэр бүл байгаа. Тэд нараас бас төр хумсалсаар байх уу? Яагаад энэ талаар хүмүүс хэлж ярьж нийтлэхгүй байгаа юм бэ? Сэтгүүлч С.Баярын нийтлэлийг http://news.zindaa.mn/23lfнэг уншаад үзээрэй ард түмэн минь. Сэрэх хэлэх цаг нь болсон шүү. Энэ хуулийг эсэргүүцэж байна.

Жич: Монгол төр иргэд, аж ахуй нэгжийн орлого бүрээс татвар авмаар байгаа бол шударга ханд. Түрээсийн бизнес, зах худалдааны төв, зуун айл орчмын барилгын материалын худалдаа эрхлэгчид, малчдаас татвар ав. Нэгэнт татвараа төлчихсөн хүмүүст дахин2 дарамт үзүүлж дээрэмдэхээ хэзээ болих юм.

Нийтийн дуучид дундаа өвөрмөц хоолойгоороо ялгарсан чадварлаг дуучин бол яахын аргагүй МУГЖ С.Батсүх билээ. Түүнийг сонсогч түмэн "Завхан гол”, "Дуут нуур”, "Монгол бүсгүйн үзэсгэлэн гоо” зэрэг хит дуунуудаар нь андахгүй. Завханы хэмээх МУГЖ С.Батсүхийн ярилцлагыг хүргэж байна.

-Таны Завхан нутагтаа гитар тоглоод дуулж явсан үеийн гэгээн дурсамжаас яриагаа эхэлье гэж бодлоо?

-За тэгье. Би 1983 онд Завхан аймгийн Хөгжимт драмын театрт орж байсан. Театрт орохоос өмнө тэр үеийн алдартай дуучид болох Д.Банзрагч, В.Оросоо нарын дуунуудыг дуулдаг байсан л даа. Тухайн үед одоогийнхоос өөр стилиэр, хамтлаг маягаар гитартай дуулдаг байлаа. Тэгж хүний дуу дуулаад явж байхдаа ер нь үзэгчид надад зориулж алга ташиж байна уу, үгүй юу гэж бодож эхэлсэн. Түүнээс хойш ер нь өөрөө өөрийгөө олж авах ёстой юм байна гээд урлагаас гардаг ч юм уу, барилгын сургуульд явдаг ч бил үү гэж их бодсон.

Гэтэл Хөдөлмөрийн баатар Ц.Намхайнямбуугийн "Москва, Ленинград хоёр миний хотон дотор л байсан юм байна шүү дээ” гэсэн ярилцлагыг уншаад ер нь би гурван жил өөртэйгээ ажиллая гэж бодсон юм. Ингээд гурван бадаг дуунд миний амьдрал байж магадгүй гээд "Завхан гол”, "Дуут нуур” дууг дуулж эхэлсэн.

-Тэгэхээр Хөдөлмөрийн баатар Ц.Намхайнямбуугийн ярилцлагыг уншсанаар өөрийгөө олж авсан гэсэн үг үү?

-Тийм шүү. Би өөрийгөө олж, хэн гэдгээ мэдрэх боломжийг надад олгосон юм.

-Та Завхан нутгийн олон сайхан уул усны холбогдолтой дууг дуулдаг. "Отгонтэнгэр шүтээн”, "Бадархундага”, "Тэс мөрөн ээж” гээд л. Нутаг усаа ер нь хэр шүтэж явдаг вэ?

-Эх хүн, эх орон хоёрыг ижил гэж боддог. Тийм учраас нутгийнхаа уул усны холбогдолтой олон дууг дуулсан. Төрсөн нутгаа шүтдэггүй, элэггүй хүн гэж байдаггүй байх. Гэхдээ би зөвхөн өөрийгөө л шүтдэг. Шашин шүтээд туйлшраад байдаггүй. Одоо болтол Отгонтэнгэр хайрхны Бадархундага дээр гарч үзээгүй гээд бод доо. Ер нь бол аливаа юманд хүндэтгэл гэж байх ёстой.

-Дууны урлагийг хүмүүс их амархан гэж боддог. Миний бодлоор дуулах урлаг гэдгийг зүгээр нэг дууг зөв хоолойгоор аялах биш аялахаас илүү ухаан, мэдрэмж шаарддаг гэж ойлгодог. Харин та юу гэж боддог вэ?

-Ер нь дууны урлаг гэдэг үнэхээр хүнд. Дууны урлагийг хоолойны урлаг гэж боддоггүй. Хамгийн эхэнд мэдрэмж, дараа нь сэтгэл, амьсгааны урлаг гэж боддог. Өнөөдөр Монгол даяараа дуулж, уралдаж байна. Монголд хоёр актав, магадгүй түүнээс илүү дуугардаг хүмүүс зөндөө бий. Дуучин хүн гэдэг өдөр бүр үзэгчдэд өөрийгөө шалгуулж дүн тавиулдаг.

Тухайн нийгэм уянгын дууг илүү сонирхож байна уу, цоглог дууг сонсож байна уу гэдгийг нь бас л мэдрэх хэрэгтэй.

-Монголчууд бүгд дуулдаг гэдэг ч жинхэнэ дуучин хүн манай улсад цөөхөн байдаг юм шиг санагддаг?

-Үнэхээр тийм. Өөрийнхөө уран бүтээлийг олны хүртээл болгосон уран бүтээлчид манайд цөөхөн байдаг. Дуучин В.Оросоо, Д.Банзрагч нарын үед 10 гаруйхан л дуучин байсан. П.Адарсүрэн, Д.Хоролсүрэнгийн үед ч мөн адил хориод дуучин л байдаг байсан. Түүний дараа Ц.Түвшинтөгс, Г.Эрдэнэбат, А.Долгор, С.Батсүх гээд мөн тооны л дуучин, харин бидний дараагийн үе болох С.Жавхлангийн үед бас л хориод хүн байсан. Одоо тэр хориод хүнээсээ шигшигдсээр байгаад хэдхэн хүн өнөөдөр нийтэд танигдаж байгаагаас биш брэнд болсон дуучин их цөөхөн байна. Дуучид тухайн зах зээлээ л сайн мэдрэх хэрэгтэй юм.

-Та Завханы театрт ажиллаж байснаа яагаад Улаанбаатарыг зорьж ирэх болов. Магадгүй хөдөөг бодоход хотод зах зээл илүү байв уу?

-Хотод урлагийн зах зээл байна. Миний аав Орост сургууль төгссөн өндөр боловсролтой хүн байсан учраас надад зах зээлийн зарчмыг суулгасан. Тухайн үедээ одоогийн энэ зах зээлийн нийгмийг шүтэн биширдэг байсан. Сайн сайхан амьдрахын тулд би урлагийг бизнес хэлбэрээр л хийж яваа хүн. Би Завханы театрт 10 гаруй жил ажилласан. Хүмүүс заримдаа театрын төлөө, урлагийн төлөө энэ тэр гэж худлаа ярьдаг. Яг үнэндээ хүн өөрөө өөрийнхөө төлөө бусдын төлөө л тэмцэж явдаг. Амьдрал өөрөө цагаан өрсөлдөөн. Тухайлбал, дөнгөж төрсөн хүн ээжийнхээ мээмийг хөхөх гээд зүтгэдэг шиг тэгж л тэмцэж яваа.

-Та хөдөө орон нутгийн театрт ажиллаж байсан хүний хувьд урлагт хот, хөдөөгийн ялгаа байна уу?

-Ялгаа байхгүй. Хөдөө орон нутагт залуусыг очиж ажиллаасай гэж боддог.

-Яагаад. Хөдөөд урлагт хөгжил дутмаг байдаг шүү дээ?

-Хөдөөгийн театруудад ажиллавал хамгийн бололцоотой. Хөгжим, тайз, багш нар нь бүгд түрээсгүй. Урлагийн үйл ажиллагаа явуулахад амар тайван орчинд сайхан ажиллана. СУИС-ийг төгссөн залуус гудамжаар дүүрэн байна. Хөдөөгийн театрт дуучид байхгүй. Тийм учраас залуусыг хөдөөд ажиллуулахын тулд төр засгийн ямар нэгэн бодлого хэрэгтэй. Улаанбаатар хотод 30 минут тайз түрээслэхэд ямар үнэтэй байдаг билээ. Харин хөдөө ямар ч түрээс байхгүй.

-Нээрээ ч жилд дуучин мэргэжлээр хэдэн зуун хүн төгсдөг. Ер нь сүүлийн үед залуу дуучид ганц нэгхэн дуу гаргачихаад од боллоо гэж биеэ тоох болж. Бараг л СУИС-ийг төгссөнөөрөө л өөрийгөө од гээд бодчихдог юм биш үү?

-Ер нь сүүлийн үеийн хүүхдүүд дуучин гэдэг мэргэжлээр өөрийгөө тайвшруулаад, ромбо, дипломдоо ханаад, бүтээл нь жижигдээд, хүн нь томдчихоод болохгүй юм. Би залуучуудыг оддын өвчнөөр өвчилчихсөн байна гэж загнадаг. Монголд эдгэрдэггүй гурван өвчин байдаг.
Оддын өвчин, цээж баяны өвчин гэж нүдэнд нь асар их мөнгө харагдаад адуутай ч яримаар санагддаг өвчин, мөн би мэргэжлийн хүн гээд ёрдойгоод яваад байдаг мөртлөө мэргэжил үнэртсэн юм байхгүй байсаар нас бардаг ийм л гурван өвчин байна. Сүүлийн үед ч мөнгөтэйгээс гадна менежмент сайтай хүн л дээшээ гардаг болсон. цаг. Өнөөгийн зах зээл дээр Т.Ариунаа, Б.Сарантуяа, Харангын Лхагваа зэрэг дуучдыг даваад гараад ирсэн дуучин алга л байна шүү дээ. Гэхдээ яах вэ залуучууд зүтгэж л байна. Тухайлбал Д.Намсрайноров, ВХ, гэх мэт дуучид сайн л ажиллаж байна.

-Таныг МУГЖ С.Жавхлантай хамтарсан тоглолт хийгээд өөрийнхөө уран бүтээлийг С.Жавхланд алдлаа гэж хүмүүс нэлээд ярьж байсан. Гэхдээ та хоёр мөнгө санхүүгийн хувьд ч юм уу, ямар нэгэн тохиролцоо хийсэн байх тийм үү?

-Надад өөрийн уран бүтээл гэж байхгүй. Зохиолын дуу гэдэг чинь нийтийн дуу шүү дээ. Ерөөсөө л бүх хүнд зориулсан дуу. Нийтээрээ дуулж байх ёстой. "Завхан гол” дууг миний өмч биш гэдгийг мэддэг байсан. Энэ дууг зохиосон эзэнтэй. Би зөвхөн дууг л дуулдаг. Хүнээр дуугаа дуулуулахгүй хэдэн зуун дууг өөртэйгөө цуг нас баруулаад яах юм бэ. Миний гэсэн өмч байдаггүй болохоор хүмүүс дуулж л байг л дээ. Монголд одоо л оюуны өмчийн тухай яригдаж эхэлж байна. Ардын дуу, нийтийн дуу гэдэг нэг ижил утгатай. С.Жавхлан надад санал тавьсан, хамтарч дуулсан. Чи тэдийг өг, чи тоглолтоо хий, би тоглолт дээр очъё гэх мэтээр наймаалцсан. Наймаа л хийсэн шүү дээ. Өнөөгийн нийгэмд бүх зүйл дээр мөнгө уралдаж байна. Мөнгөний уралдаан Монголд болж байна.

-Таныг дуучид дундаа их менежмент сайтай болохоор өдий болтол тайзан дээр амьдарч байна гэж ярьдаг. Зарим хүн МУГЖ С.Батсүх тайзнаас буух цаг нь болоогүй юм байх даа гэж ярих л юм?

-Тоглолтод оръё л доо энэ тэр гэж ерөөсөө гуйдаггүй. Хүмүүс л намайг та дуулаад өгөөч гэж санал тавьдаг. Тэр бүхнийг зөвшөөрдөггүй. Хааяа мөнгөтэй юманд л очиж дуулдаг. Сонсогчид миний орон зайг үгүйлдэг. Би ч өөрийнхөө мөн чанарыг мэдэрдэг. Завханы театрт байх үед хүмүүс уянгын дуу их сонирхдог байхад "Дуут нуур” гэх мэт уянгын дуу дуулж байсан. Дараа нь хүмүүс жаахан ритмлэг дуу сонирхоод ирэхээр нь "Монгол бүсгүйн үзэсгэлэн гоо”-г дуулаад, сүүлийн үед жаахан гаж маягийн дуу сонирхохоор нь тэр орон зай руу нь орсон. Яг ингэж зах зээлийн зарчмаар л яваад байгаа юм. Уран бүтээлч хүн нийгмийн сэтгэл зүйд асар их нөлөөлдөг.

-Нэг тоглолтод хэдэн төгрөгөөр дуулдаг вэ?

-Тэр сонин биш. Ер нь гадаадын орнуудад алтартнуудыг тоглолтын хувцастай байхыг нь харахын тулд мөнгө төлдөг.

-Таныг гавьяатын тэмдгээ зүүдэггүй гавьяат гэж ярьдаг. Үүний учир нь юунд байна?

-Би дөрвөн жилийн өмнө МУСТА цолоор шагнуулсан.

-Юу гэсэн үг вэ?

-Гайхах юу байх вэ. Гавьяат болох болоогүй байсан л гэсэн үг. Одоогоос 18 жилийн өмнө МУГЖ цолоор шагнуулсан. Би 2013 оны үед гавьяатын тэмдгээ гаргаж зүүнэ гэж бодож байгаа. Завханыхан 70 жилийн ойгоороо гавьяаттай болъё гээд намайг тодорхойлоод шагнасан. Би шагнуулахгүй гээд эсэргүүцэж л байлаа. Гэхдээ төрийн том шагналыг үгүйсгэсэндээ биш хүндэлсэндээ л тэр. Нэг хэсэг хүмүүс намайг Завханаас тэрбум төгрөг аваад зугтаж байгаа юм шиг муу хэлж байлаа. Өөрөө ч гэсэн зуун саяыг аваад дампуурчихсан юм шиг тийм сэтгэл зүйтэй байсан. Харин одоо бол гавьяат болох дөхөж байна гэж ойлгож байгаа.

-Шагнал гэснээс сүүлийн үед урлагийнханд олгодог шагналын үнэлэмж их унаад байгаа юм шиг санагддаг?

-Залуу хүнд өгч байх нь зөв. Залуучуудыг шагнаж байвал ичих булчирхай нь сайн ажиллана шүү дээ. Спортынхонд нэг удаагийн амжилтад нь л өгдөг биз дээ.

http://bestnews100.com/14889

More 2 0

Category: Гол мэдээ / Нийгэм / Эдийн засаг

"ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН ДАРААГИЙН УЛИРЛЫН САНХҮҮЖИЛТ ОЛГОХ БЭЛТГЭЛ ХИЙГДЭЖ БАЙНА"

2018/04/25

"ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН ДАРААГИЙН УЛИРЛЫН САНХҮҮЖИЛТ ОЛГОХ БЭЛТГЭЛ ХИЙГДЭЖ БАЙНА"

Author: saikhnaa on Өчигдөр, 10:50

2013 онд орон сууцны ипотекийн зээлийн ерөнхий журмыг батласан билээ. Үүнээс хойш журамд хэд хэдэн өөрчлөлт орж өнөөдрийг хүрсэн. Ипотекийн зээл олгож байгаа эсэх талаар арилжааны банкуудаас тодрууллаа.

Манай улсад 10 гаруй арилжааны банкууд бий. Эдгээрээс Голомт банк орон сууцны 8 хувийн зээл олгож байгаа бол Худалдаа хөгжлийн банк, Төрийн банк, Улаанбаатар хотын банк гэрээтэй байгууллагуудын зээлийг олгож байгаа юм байна.

Харин хаан, хасбанкны хувьд уг зээлийг олгохгүй байгаа бөгөөд хасбанк санхүүжилт түр зогссон байгаа учир иргэдийн материалыг хүлээж авсан ч зээлийг шийдвэрлэх боломжгүй байгаа ажээ. Улаанбаатар хотын банк гэрээтэй барилгын компанийн барилгаас иргэд сонголтоо хийсэн тохиолдолд ипотекийн зээо олгох эсэхийг судлаж үзэж байгаа юм байна.

Одоогоор ихэнх банкууд санхүүжилт хийгдээгүй учир ипотекийн зээлийг олгохгүй байгаа гэсэн мэдээллийг өгсөн. Энэ талаар Сангийн яамнаас тодруулахад "Ипотекийн зээлийн энэ оны эхний улирлын санхүүжилт болох 30 тэрбум төгрөгийг олгосон. Дараагийн санхүүжилт олгох тухайд бэлтгэл ажил хийгдэж байгаа" гэв.

Харин Монголбанкнаас Сангийн яамтай хамтран энэ оны нэгдүгээр улиралд 48.18 тэрбум төгрөгийг ипотекийн зээлийн санхүүжилтэд олгожээ.

More 29 0

Category: Нийгэм / Эдийн засаг

НООЛУУРЫН ЗАХ ЗЭЭЛЭЭ ХАМГААЛАХ НИРГЭСЭН ХОЙНО НЬ ХАШГИРСАН БОДЛОГО

2018/04/24

НООЛУУРЫН ЗАХ ЗЭЭЛЭЭ ХАМГААЛАХ НИРГЭСЭН ХОЙНО НЬ ХАШГИРСАН БОДЛОГО

Author: saikhnaa on 24-04-2018, 12:39

Ноолуурын зах зээл урд хөршийн наймаачдын гарт төвлөрчихсөн яваа. Монгол Улсын зах зээлээ хамгаалах бодлогоо өнөөдрийг хүртэл хийж хэрэгжүүлж чадахгүй байгаа. Жил бүрийн хаврын саруудад зөөлөн алт буюу ноолуурын ханш өсдөг. Ийм дүр зурагтайгаар арав гаруй жилийг бид угтаж, үдсээр.

Дотоодын зах зээлээ хамгаалах бодлого байхгүйгээс Хятад панзчид өөрсдийн дураар үнэ ханш тогтоодог болсон нь нууц биш. Тэд юу гэж хэлнэ түүгээр нь болдог жамтай. Ноолуур гарах цагаар БНХАУ-аас цүнхтэй мөнгөө үүрэн орж ирэх хятад иргэд гурав болон дөрөвдүгээр сард хамгийн чанартай ноолуурыг худалдан авчихаад нутаг буцдаг аж. Харин үлдсэн жоохон ямааны үсийг дотоодын аж ахуйн нэгжүүд авдаг байна. Ер нь, Засгийн газар бодлогогүй, алсаа харахгүй яваагаас зөөлөн алт хэмээн нэрлэгдэх баялгаа гадныханд алдаж байгаа хэрэг.

Ийнхүү хэлэх шалтгаан нь дэлхийн тансаг хувцас, хэрэглэл, чимэглэлийн зах зээлд жилдээ 60 тэрбум ам.доллар эргэлддэг. Үүний дөрвөн тэрбум нь ноолууран бүтээгдэхүүнд ногддог байна. Хөнгөн, дулаан, зөөлөн гээд үнэхээр л дээдсийн хэрэглээ болох тансаг эдлэлийн үндэс, уурхай нь ямаа. Тэгвэл дэлхийдхамгийн чанартай ноолуур гаргадаг нь Монгол, БНХАУ гэж тодорхойлогджээ. Өөрөөр хэлбэл, өвлийн ямаатай улс юм. Магадгүй төрийн бодлого зөв байх аваас тансаг хэрэглэлд зарцуулах дөрвөн тэрбумыг тэр чигээр нь цуглуулж чадахгүй юм аа гэхэд ядаж 30 хувийг нь авч чадвал эдийн засгаа дэмжиж, тэтгэх бас нэгэн урсгал болох талтай. Уул уурхай гэх ганц тулгууртай, ганхаж унах шахсан өнөөгийн эдийн засгаа сэргээх нэгэн гарц ч болох талтай. Гэвч зах зээлээ хэрхэн хамгаалахаа тодорхойлохгүй, гадаадад яаж худалдахаа ойлгохгүй явсаар өнөөг хүрчээ. Саяхнаас төр засаг нь арай хийн ноолуурын зах зээлээ хамгаалъя гэж дуугарч эхэллээ. Хамгаалахын тулд хэдэн бор төгрөг гаргаж, өндөр хүү тогтоох шинжтэй. Тодруулбал, 450 сая төгрөг зах зээлд нийлүүлж, жилийн 24 хувийн хүү тогтоох нь. Ийм өндөр хүүтэй мөнгө нийлүүлснээр зах зээлээ хамгаалах уу гэдэг хачирхалтай. Тэгээд ч ноолуурын сезон дуусч байхад шүү дээ. Учир нь, урд зүгийн Засгийн газар наймаачиддаа гурван хувийн хүүтэй мөнгө гарган өгч, Монгол Улсын ноолуурыг хамаад ир хэмээн аль гуравдугаар сард илгээчихсэн. Тэд ч өгсөн үүрэг даалгаврыг нь биелүүлчихээд эх орондоо буцсан байна. Гэтэл манай засаг төр ниргэсэн хойно нь хашгирах гэдэгчлэн хөг нь өнгөрсөн хойно зах зээлээ хамгаална хэмээх нь инээдтэй мэт. Эсвэл дээрх хэмжээний мөнгөөр хятад руу очиж ноолуур авах хэрэг үү.

Үүнээс гадна зээл нэртэй мөнгө нийлүүлтээр дамжуулан иргэдээ шулах нь тийм ч тааламжтай биш. Жилийн 24 хувийн хүүтэй байна гэдэг цэвэр мөнгө хүүлэлт. Байрны найман хувийн зээл гэхэд иргэдийг хэрхэн шулж буй нь харагддаг. Гэтэл 24 байна гэхээр бүр хэтийдэх мэт. Салбар хариуцсан сайд нь ийм өндөр хүүтэй мөнгө зээлүүлэх боломжгүй хэмээн хөөцөлдөж хоёр дахин буулгахаар ярьж байгаа ч амжилтанд хүрэхгүй яваа аж. Ерөнхийдөө урд хөршийн бодлогыг харвал Монгол Улс эдийн засгийг нь батжуулах түүхий эдийн бааз суурь нь болчихож. Засгийн бодлогоороо худалдан авалт хийх нөхцөл ч бүрдүүлж буй нь гурван хувийн хүүтэй зээл. Гэтэл Монгол Улсын засаглал иргэдээ яаж шулах уу гэсэн бодлоор ажиллах нь маш том тэнэглэл гэлтэй. Ядаж урд зүгийнхэн шиг гурван хувь биш юм гэхэд зах зээлээ хамгаалах мөнгөн зээлийн хүүгээ 10-аас дээш гаргахгүй байж болдоггүй хэрэг үү.

Ниргэсэн хойно нь хашгирч, нийлүүлэх мөнгөндөө өндөр хүү тавьж, хамгаалахаас илүүтэй харшлах зүйл хийн, мөнгө хүүлэх бодлого барих нь оновчтой шийдэл биш биз ээ. Яах вэ, зах зээлээ хамгаалахаар хөдөлж байгаа нь сайн хэрэг ч хэрэгжих үйл явц нь хол явахгүй. Харин үүний оронд зах зээлээ хамгаалан, иргэдээ дэмжвэл илүү үр дүн авчирч, эдийн засагт ч өгөөжөө өгнө. Төр засгийн нүд хурц, үйлдэл зөв байвал иргэд ч бухимдалгүй амьдарна.

Эх сурвалж: 24tsag.mn

http://www.24tsag.mn/a/161493

More 21 0

Category: Онцлох / Нийгэм / Эдийн засаг

БНХАУ-ын Ганц модны боомт тээврийн урсгалаа нэмэгдүүлээ

2018/04/23

БНХАУ-ын Ганц модны боомт тээврийн урсгалаа нэмэгдүүлээ

Author: saikhnaa on 23-04-2018, 15:47

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх өнгөрсөн долоо хоногийн сүүлээр урд хөршийн Ганц мод боомт болон Өмнөговь аймагт байрлах Гашуун сухайт боомтод ажилласан билээ. Энэ үеэр нүүрсний тээврийн жолооч нартай уулзаж тэдний санал хүсэлтийг сонсож зарим асуудлыг газар дээр нь шийдвэрлэсэн. Мөн лхагва гаригт Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаараа нүүрсний тээврийн жолооч нарын нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх цогц арга хэмжээ авахаар болсон. Тодорхой цэгүүдэд авто зогсоолын цогцолбор байгуулж, тээврийн замд аюул осол гаргаж болзошгүй эрсдэлийг бууруулах, жолооч нарын тээвэрт явах хугацаанд эрүүл мэнд, аюулгүй байдлыг хангах нөхцөлийг бүрдүүлэхээр болоод байна.

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх БНХАУ, ӨМӨЗО, Өмнөговь аймагт тус тус томилолтоор ажиллах үедээ Гашуунсухайт боомтоор нэвтрэх нүүрсний тээвэр эргэлтийг нэмэгдүүлэх талаар холбогдох албан тушаалтнуудтай яриа хэлэлцээ хийсний дагуу хилээр гарах тээврийн автомашины тоо эрс нэмэгдээд байна. Өчигдөр /2018.04.19/ Гашуунсухайт боомтоор нийт 1124 тээврийн хэрэгсэл гарсны 1012 нь нүүрс, үлдсэн нь баяжмал ачсан байжээ.

Компани, аж ахуй нэгжээр нь ангилвал Эрдэнэс таван толгой компанийн 780, Энержиресурс компанийн 191, Тавантолгой ХК-ийн 41, Оюутолгой компанийн баяжмал ачсан 112 тээврийн хэрэгсэл тус тус гарсан байна. Харин нүүрс буулгасан 835, баяжмал буулгасан 96, нийт 931 тээвриййн хэрэгсэл хилээр орж ирсэн байна.

Эх сурвалж: Asuudal.mn

http://asuudal.mn/more/1811

More 11 0

Category: Мэдээ мэдээлэл / Эдийн засаг

Удахгүй хөдлөх том төслүүд

2018/04/19

Удахгүй хөдлөх том төслүүд

Author: saikhnaa on 19-04-2018, 14:33

Монгол Улсын Засгийн газраас "Дулааны гуравдугаар цахилгаан станц”-ыг 250 МВт-аар, "Чойбалсангийн дулааны цахилгаан станц”-ыг 50 МВт-аар, "Дарханы дулааны цахилгаан станц”-ыг 35 МВт-аар, "Эрдэнэтийн дулааны цахилгаан станц”-ыг 35 МВт-аар тус тус нэмэгдүүлэхээр холбогдох шийдвэрүүдийг гаргаж, Багануурын 700 МВт-ын дулааны цахилгаан станц, Тавантолгойн 450 МВт-ын дулааны цахилгаан станцуудыг тус тус барихаар төлөвлөн зохион байгуулалтын арга хэмжээ авч ажиллаж байгаа талаар Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх эрчим хүчний салбарынхантай уулзахдаа мэдэгдсэн билээ.

Цаашилбал, Цахиурт Овоогийн төмрийн хүдрийн уулын баяжуулах, Дулаан хар уулын холимог металлын уулын баяжуулах, Ширэн Овоогийн төмрийн хүдрийн уулын баяжуулах, Хар Овоогийн уулын баяжуулах зэрэг төслүүдэд анхаарч байгаагаа Засгийн газрын тэргүүн хэллээ. Уул уурхайн сайд Д.Сумъяабазар эдийн засгийн энэ хүндрэлтэй үед том төслүүдээ хөдөлгөнө, хөдөлгөж байж хүнд байдлаас гарна гэдгээ ярилцлагадаа дурдлаа. Иймд та бүхэнд удахгүй хөдлөх том төслүүдийн мэдээллийг хүргэж байна.

НЕФТЬ БОЛОВСРУУЛАХ ҮЙЛДВЭР

Дорноговь аймгийн Алтан Ширээ суманд Нефть боловсруулах үйлдвэр барих ажлыг эхлүүлэхээр Засгийн газар шийдвэрлээд байгаа. Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх энэ талаар "Алтан Ширээ сумын нутаг дахь 150 га талбайг улсын тусгай хэрэгцээнд авна. Тус талбай нь Сайншандаас 20 км зайтай. Энэ оны хоёрдугаар улиралд бүтээн байгуулалтын ажлууд эхлэх болно” хэмээн эрсхэн мэдэгдээд буй.

Шатахууны бүрэн хараат байдлаас гарах энэ бүтээн байгуулалтын хүрээнд Сайншандаас Нефть боловсруулах үйлдвэр хүртэлх 20 км урттай салаа төмөр зам, хүнд даацын тусгай зориулалтын авто зам, Эрчим хүч дамжуулах шугамын ажил тус тус хийгдэнэ.
Яг одоо Нефть боловсруулах үйлдвэрийн ТЭЗҮ боловсруулалтын шатандаа явна. "ТЭЗҮ хүлээн авсны дараа тодорхой шийдлүүд гарна” гэж Уул уурхайн сайд Д.Сумъяабазар саяхан мэдээлсэн.

ТАВАН ТОЛГОЙН ЦАХИЛГААН СТАНЦ

Таван толгойн цахилгаан станцын төсөл олон жил дуншиж байна. Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх энэ талаар "Тавантолгойн 450 Мвт-ын цахилгаан станц барих төслийн хүрээнд хийгдэх цахилгаан худалдах, худалдан авах гэрээний хэлэлцээр удаашралтай байна” гэж сануулсан.

Тус цахилгаан станцын хүчин чадал нь 450мгвт. Харин Оюутолгойн цахилгаан эрчим хүчний хэрэгцээ 280мгвт. Энэхүү ирээдүйтэй төсөл тойрсон хамгийн сүүлийн үеийн үйл явдал нь Засгийн газрын зүгээс Өмнөд бүсийн эрчим хүчний салбарт хамтран ажиллах гэрээг 2018 оны 2 сарын 16-нд цуцалсан нь юм. Уг нь тус батлагдсан гэрээгээр Засгийн газар Тавантолгойн нүүрсний бүлэг ордод түшиглэн бие даасан Тавантолгойн цахилгаан станцыг шинээр барьж, "Оюу толгой” нь станцын эзэмшигч бус, эрчим хүчний худалдан авагч байхаар заасан байсан юм.

Засгийн газраас гэрээг нэгэнт цуцалсан учир Оюутолгой компани энэхүү төслөө өөрсдөө удирдана гэдгээ бараг хэлчихсэн. Энэ тухайгаа "Өмнөд бүсийн эрчим хүчний салбарт хамтран ажиллах гэрээ цуцлагдсанаар "Оюу толгой” ХХК дөрвөн жилийн дотор эрчим хүчний өөр хувилбарыг сонгон хэрэгжүүлэх ажил эхэлж буй бөгөөд энэ хүрээнд уурхайн талбайд цахилгаан станц барих хувилбарыг авч үзэх боломжтой” хэмээн албан ёсны сайтдаа мэдэгдээд буй.

ЭРДЭНЭТ-ОВООТЫН ТӨМӨР ЗАМ

Эрдэнэт-Овоотын төмөр зам нь ОХУ, БНХАУ, Монгол гурван улсын хамтарсан "Эдийн засгийн коридор”, БНХАУ-ын "Нэг бүс–нэг зам” хөтөлбөрүүдэд багтсан мега төсөл юм. Гурван улсын хамтарсан 32 төслөөс манай талаас удахгүй хөдлөх боломжтой ганц төсөл нь гэж хэлж болно.

Эдийн засгийн хойд коридорын энэхүү төмөр зам Курагино-Кызыл-Цагаантолгой-Арц суурь-Овоот-Эрдэнэт-Салхит-Замын-Үүд-Эрээн-Улаанцав-Жанчхүү-Бээжин-Тьянжин чиглэлд тавигдана. Эрдэнэт-Овоотын төмөр зам ашиглалтад орсноор Монголын тээврийн зардал буурч, Улаанбаатар төмөр замын ачаа тээврийн хэмжээ одоо жилд 20 сая тонн байгаа бол 40 сая тонн болж хоёр дахин нэмэгдэнэ. Төслийн өртөг 1.3 тэрбум ам.доллар.

Төмөр замын бүтээн байгуулалтад 1,000 гаруй хүн гар бие оролцож, бүтээн босгосны дараа 650 төмөр замчин байнгын ажлын байраар хангагдана. Уурхайг барьж байгуулахад 1500 хүн гар бие оролцож, олборлолт эхэлснээр 812 ажлын байр шинээр бий болно.

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар энэхүү төслийг бүхий л талаар дэмжиж байгаа бөгөөд Зам тээвэр, хөгжлийн сайд Ж.Бат-Эрдэнэ энэ оны 1 сарын 19-нд компанийн төлөөлөлтэй уулзаад 2018 оны намар гэхэд бэлтгэл ажил болон хөрөнгө оруулалтыг бүрэн шийдэж, 2019 оны хавраас бүтээн байгуулалтын ажлыг эхлүүлэх саналыг тавьж, хамтран ажиллахаар болоод байгаа.

ГАЦУУРТЫН ОРД

Монгол Улсын Засгийн газар, "Сентерра гоулд Монголия” ХХК-ийн хооронд хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулах хэлэлцээр одоогоос арван жилийн өмнө буюу 2008 онд хийсэн боловч одоог хүртэл эцэслээгүй "бэлэн төсөл” хэмээгддэг Гацууртын орд ашиглалтад ороогүй л байна.

Тус компани нөөц хийгээд ТЭЗҮ-гийн тодотголоо 2017 оны сүүлээр шинэчилж дууссан. Шинэчлэхэд төслийн IRR буюу өгөөжийн доод түвшин ердөө 9.3 хувь гарсан. Үүнээс улбаалаад Гацууртын төслийг Монгол компанид зарахаар болж байна гэсэн цуу яриа гарсан боловч, компанийн зүгээс "Одоогоор тус төслийг зарах сонирхол байхгүй байгаа” хэмээн албан ёсоор мэдэгдээд байна. Өгөөжийн доод түвшин бага гарсантай холбоотой "Сентерра гоулд” компанийн зүгээс одоогийн мөрдөгдөж буй Хөрөнгө оруулалтын хуулийн хүрээнд төслийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх ямар боломжууд байгааг эрэлхийлэх шаардлагатай болоод байгаа.

"Сентерра гоулд Монголия” ХХК-ийн толгой компани болох "Сентерра гоулд” ХХК-ийн 2018 оны үйл ажиллагааны үндсэн чиглэлд Гацууртын орд бага тусгагдсан, Турк улс дахь "Oksut project” хэмээх алтны ирээдүйтэй төсөлдөө ихээхэн найдлага тавьж байгаа гэсэн мэдээлэл байна.

Бэлтгэсэн Д.Төв

Эх сурвалж: IKON.MN

Линк: http://ikon.mn/n/19qe

More 32 0

Category: Онцлох / Эдийн засаг

Оюу Толгой 11 тэрбум төгрөгийг эхний ээлжинд Монголын Засгийн газарт шилжүүллээ

2018/04/18

Оюу Толгой 11 тэрбум төгрөгийг эхний ээлжинд Монголын Засгийн газарт шилжүүллээ

Author: saikhnaa on 18-04-2018, 17:42

Оюу Толгой (ОТ) далд уурхайн хөрөнгө оруулалтын гэрээг Дубайд хийсэн билээ. Энэхүү гэрээг хийхээс өмнө Монголын талаас ОТ-д 130 сая долларын татварын акт тавиад байсанд хоёр тал ойлголцолд хүрч Дубайн гэрээ хийгдсэн гэж үздэг. Гэвч энэ гэрээг байгуулахад Монголын талыг төлөөлсөн Ч.Сайханбилэг, Б.Бямбасайхан, Б.Ариунсан нарыг баривчлаад байна.

Монгол Улсын Татварын Ерөнхий Газар (ТЕГ) 2018 он гаруут ОТ-д 155 сая долларын татварын акт тавьсан нь тодорхой болсон. Энэ нь 2013- 2015 оны үйл ажиллагаанд хийсэн аудитын дүгнэлтээр тодорхой болсон гэж мэдээлэгдээд буй.

Үүнээс үзвэл ОТ-н далд уурхайн Дубайд хийгдсэн гэрээний хэлэлцээний үеэрх татварын маргаан цэглэгдээгүйг, тухайн үеийн тохиролцоог одоогийн Монголын Засгийн газар хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа нь үйл явдлаас харагдах ажээ.

Сүүлд ТЕГ -ын тавьсан актаар ОТ-д 130 бус 155 сая доллар буюу нэмэгдүүлж акт тавиад байна.

Энэ асуудалд Рио Тинтогийн зүгээс Монголын татварын албаныхантай хэлэлцэж эхлээд байгааг мэдэгдсэн. Тэгвэл асуудлыг шийдэхдээ татварын маргаантай холбогдуулан Монгол Улсын ОТ төсөл дэх өгөөжийг нэмэгдүүлэх, зээлийн хүүг бууруулах хоёр талын хувь нийлүүлэгчдийн ажлын хэсгийг байгуулах саналыг Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх тавьсанаа тухайн үед мэдэгдэж байв.

Харин өчигдөр авсан мэдээллээр Рио Тинто Засгийн газрын энэ саналыг хүлээн авч Монголын гурван яамд хамтран татварын маргааныг шийдвэрлэх утга бүхий захидал илгээснийг бид мэдээлсэн.

Өнөөдөр авсан мэдээллээр ОТ татварын маргааны хүрээнд Монгол Улсын Засгийн газарт 11 тэрбум төгрөг шилжүүлээд байгаа аж. Харин 5.6 тэрбум төгрөгийг өршөөлгөж байгаа бол үлдэж байгаа 360 тэрбум төгрөгийг хэрхэн шийдвэрлэхээ хувь нийлүүлэгчдийн хамтарсан ажлын хэсгээр шийдвэрлэх ажээ.

155 сая долларыг тухайн үеийн ханшаар 377 тэрбум төгрөгөөр тооцож байна.

Баттай эх сурвалжуудын мэдээлж буйгаар хувь нийлүүлэгчдэд асуудлаа шийдэхэд 30 хоногийн хугацаа үлджээ.

Б.АНУ

More 23 0

Category: Эдийн засаг / Уул уурхай

Х.ОРГИЛ-ЭРДЭНЭ: ЧАНАРТАЙ ЗАМ БАРИХ ХӨШҮҮРЭГ ХУУЛИНД ХАНГАЛТТАЙ ОРСОН

2018/04/14

Х.ОРГИЛ-ЭРДЭНЭ: ЧАНАРТАЙ ЗАМ БАРИХ ХӨШҮҮРЭГ ХУУЛИНД ХАНГАЛТТАЙ ОРСОН

Author: saikhnaa on 14-04-2018, 15:50

Vip76.mn сайтаас шийдлээ хүлээсэн олон асуудлыг хөндөн олон нийтэд хүргэж, иргэдийн үзэл бодол, эрдэмтэн судлаач, иргэний нийгмийн байгууллага, хууль хэрэгжүүлэгчид, санаачлагчдын байр суурийг тухайн асуудалд хандуулан сайн засаглалыг хөгжүүлэхийг зорьдог билээ.
Энэ удаад бид Зам тээврийн хөгжлийн яам, Монголын авто замчдын холбоотой хамтран "Авто замын тухай хуулийн хэрэгжилт, ач холбогдлын” талаар хэлэлцүүлэг өрнүүлж байна.
Авто замын тухай хууль нь 1998 онд батлагдаж байсан. Харин энэ хуулийн шинэчилсэн найруулгыг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-нд УИХ-аар баталсан . 10 бүлэг 36 зүйлтэйгээ батлагдсан шинэчлэгдсэн хууль 2017 оны 7 сарын 1 ээс хэрэгжиж эхэлсэн юм.
Авто замын тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангах үүрэг бүхий байгууллага нь Зам, тээврийн яам билээ. Хуулийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай даган гарах журмууд ямар шатанд явж байгаа талаар Зам, тээврийн хөгжлийн яамны Авто замын бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын Замын ашиглалт, засварын хэлтсийн дарга Х.Оргил-Эрдэнэтэй ярилцлаа.
Хавар болж замын барилга, байгууламжийн их ажил эхэлж байна. Энэ жилээс монголын замчид үйл ажиллагаандаа шинэ хуулиа мөрдөж байна. Хуулийн хэрэгжилт ямар түвшинд байна вэ?

Авто замын тухай хууль батлагдаж өнгөрөгч оны долдугаар сарын нэгнээс хэрэгжиж эхлээд байна. Энэ хуулиар авто замын салбарт нэн шаарлагатай байсан олон өөрчлөлт болон шинэ зохицуулалтууд нэмэгдэж орсон. Харин одоогоор хуулийг хэрэгжүүлэхэд даган мөрдөх ёстой журмууд эхнээсээ батлагдаж байна. Зам, тээврийн хөгжлийн яамнаас журам тус бүр дээр ажлын хэсэг гараад ажиллаж байна.

Нийт хэдэн журам батлагдах ёстой вэ?

15 журам батлагдах ёстой. Үүнээс нэг журам нь бүрэн батлагдаад Хууль зүй, дотоод хэргийн яаманд бүртгүүлэхээр хүргүүлсэн. Мөн 4 журам батлагдахад бэлэн болоод байна. Бусад журмыг ажлын хэсгүүд боловсруулж байгаа.

Хууль хэрэгжээд эхэлсэн ч журмууд нь бэлэн болоогүй байгаа нь салбарын ажилд ямар нэг бэрхшээл учруулах уу?

Журам батлуулахад цаг хугацаа их шаардлагатай байна. Аливаа журмыг тухай салбар болон бусад салбарын хууль, үйл ажиллагаатай хэрхэн уялдаж байгаа болон шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр судлан, боловсруулах ёстой. Ажлын хэсгүүд үүн дээр төвлөрөн ажиллаж байна. Мөн салбарын сайд ч энэ чиглэлд анхаарч яаралтай журмуудыг гүйцээн батлуулах чиглэл өгсөн.

Зам, тээврийн хөгжлийн яам хуулийг хэрэгжүүлэх төрийн захиргааны гол байгууллага. 19 жилийн дараа шинэчлэн батлагдсан хуулинд гол гол ямар зохицуулалт орсон бэ?

Салбарт нэн шаардлагатай томоохон зохицуулалт энэ хуулинд орсон.

Нэгдүгээрт: Замын барилгын ажил өмнө нь Барилгын тухай хуулинд харьяалагдаж, тусгай зөвшөөрөл олгох, барилгын ажлын явцын болон гүйцэтгэлийн хяналт шалгалт Барилгын яаманд хамаарч байсан. Үүнээс үүдэн Зам, түүний дээрх барилга байгууламжтай холбоотой маргаан үүсэх үед зам тээврийн яам болон Барилгын яам хооронд асуудал шидэлцэж, хариуцах эзэнгүй үлдэх тохиолдол гарч байсан. Үүнийг цэгцэлж барилгын салбарын хуулиар дагаж байсан хэсгийг Авто замын хуулиндаа оруулж өгснөөр зам ба түүн дээрх барилга байгууламж Зам, тээврийн хөгжлийн яамны бүрэн хариуцах асуудал болсон.

Хоёрдугаарт: Хуулийн хүрээнд даган гарах нэг журам бол тусгай зөвшөөрөл олгохтой холбоотой юм. Өмнө нь Зам барилгын ажлын зураг төсөл хийх тусгай зөвшөөрлийг Барилгын хөгжлийн төвөөс олгож байсан. Харин шинэ хууль батлагдсанаар Зам, тээврийн хөгжлийн яам тусгай зөвшөөрөл олгох боломжтой болсон. Ингэснээр зураг төсөл хийж байгаа аж ахуй нэгжүүдэд нарийн хяналт тавих буюу зам барилгын ажлыг зураг төсөл гаргахаас нь эхлээд захиалагч буюу төр өөрөө хянах боломжтой болж байгаа юм. Энэ тухай Авто замын тухай хуулийн 33.1 дэх хэсэгт оруулсан байгаа.

Гуравдугаарт: Авто замын сангийн хөрөнгийн эх үүсвэрийг тодорхой болгосон. Авто замын сангийн хөрөнгийн эх үүсвэрийг бүрдүүлэхэд:

Импортоор оруулж ирж байгаа авто машины онцгой албан татварын 20-иос доошгүй хувь,
Гадаадын зээл тусламж, хандивын хөрөнгө,
Улсын төсвөөс хувиарласан хөрөнгө,
Олон улс, улсын чанартай болон тусгай зориулалттай авто зам ашигласны төлбөр,
Олон улс, улсын чанартай болон тусгай зориулалттай авто зам дээр замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын зөрчил гаргасан этгээдэд ногдуулсан торгууль,
Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээгүүр дамжин өнгөрсөн улсын тээврийн хэрэгслээс төлбөр хураамж авах,
Авто замын зурвас газарт холбогдох зөвшөөрлийн дагуу үйлчилгээ эрхэлсний төлбөрөөс бүрдэнэ гэж заасан.
Харин эдгээрийг бүрдүүлэхэд "Авто замын санг бүрдүүлэх, захиран зарцуулах журам” батлагдах шаардлагатай байна. Энэ сангийн хөрөнгийг захиран зарцуулах тухай ч хуулинд нарийн заасан.

"Авто замын арчлалт, урсгал засвар, гэнэтийн хүчин зүйлсээс хамаарсан засварын ажлыг тэргүүн ээлжинд санхүүжүүлнэ. Дээрхээс өөр зориулалтаар зарцуулахыг хориглоно”. Харин энэ сангийн хөрөнгийг захиран зарцуулах эрх бүхий этгээд нь Зам, тээврийн яам болон орон нутагт аймгийн засаг дарга нар байх юм.

Энэ сангийн эх үүсвэрийг бүрдүүлэх хэсгийг харвал чамгүй их мөнгө төвлөрүүлэх боломжтой харагдаж байна. Хэд орчим төгрөг төвлөрөх тооцоо гарсан бэ?

Монгол Улсын хэмжээнд байгаа авто замуудыг арчлах, засварлахад нэг жилд 55-60 тэрбум төгрөг шаардлагатай гэсэн тооцоо байдаг. Гэтэл энэ санд нэг жилд 20 тэрбум орчим төгрөг л суулгадаг. Ингэхээр 1 км замд ногдож байгаа засвар арчлалтын хөрөнгө бага байгаа юм.

Хэдийгээр жил бүр л 20 тэрбум орчим төгрөг санд төвлөрч байгаа нь тогтвортой юм шиг байдаг ч яг норм дүрмээ тооцоод үзэхэд байнгын ашиглагдаж, элэгдэж байгаа замуудын дөнгөж 33 хувийг л арчилж, засварлаж байгаа юм. Тиймээс хамгийн түрүүнд Авто замын санг бүрдүүлэх, захиран зарцуулах тухай журам”-ыг батлах шаардлагатай байна. Үүнд маш их судалгаа хийх хэрэгтэй.

ЗАМ АРЧЛАХ, ЗАСВАРЛАХАД НЭГ ЖИЛД 55-60 ТЭРБУМ ТӨГРӨГ ШААРДЛАГАТАЙ
Хуулинд байгаа бас нэгэн сангийн тухай зохицуулалт бол норм, нормативын сан. Энэ сангийн зарцуулалт хэрхэн хийгдэх вэ?

Өмнө нь барилга байгууламжийн норм нормативын сангийн журмаар хувь хэмжээ нь төсөвт өртгөөс 0.18 хувиар тооцож ирсэн. Үүнийг шинэчилсэн хуулиар Авто замын салбар нь өөрийн норм норматив, техникийн баримт бичгийн нэгдсэн тогтолцоотой байхаар сангийн журмыг замын асуудал эрхэлсэн сайд батална.

Сангийн гол орлого нь Авто замын барилга, засвар, техник эдийн засгийн үндэслэл, зураг төслийн ажлын төсөвт өртгийн 0.4 хувиар тооцсон орлогоос бүрдэж байхаар хуульчлагдсан. Энэ сангийн хөрөнгөөр авто замын салбарт ашиглаж байгаа бүтээгдэхүүн, стандарт, норм дүрэм, ямар хучилтын төрөл ашиглах, даац, үечлэл гээд шинжлэх ухааны талаас судалгааны ажилд зарцуулах юм.

Энэ сангийн хөрөнгө нэмэгдсэнээр судалгааны ажил сайжирч тэр хэрээрээ зам, барилгын ажил чанаржиж, олон улсын жишигт ойртон очих, цаашлаад зэрэгцэн алхах боломжтой болох юм. Үүний хүрээнд Зам тээврийн хөгжлийн төвийн чиг үүргийг нарийвчлан заасан.

Шинэчилсэн хуулиар зам, барилгын ажил гүйцэтгэгчийн баталгааны хугацааг уртасгасан нь компаниудын зүгээс эсэргүүцэлтэй тулах магадлалтай байна. Хуулийн энэ хэсгийн заалтыг хэрхэн хэрэгжүүлэх вэ?

Энэ бол гүйцэтгэгч компаниудын нэр хүндтэй шууд холбогдох заалт болж орсон. Барилгын тухай хуулинд зүшгрүүлэх, тогтворжуулах хугацаа нэг жил, хэвийн ажиллагааны горим гурван жил гэж заасан байсан. Харин шинэчилсэн Авто замын хуулиар баталгаат хугацааг гурьан жил байна гэж заасан. Энэ хугацаанд гарсан бүх технологийн эвдрэлийг гүйцэтгэгч компани хариуцна. Тиймээс компаниуд чанартай зам барихгүй л бол болохгүй болж байна.

Энэ хугацаанд гүйцэтгэгчид олгох ёстой мөнгөний чамгүй хэсэг нь барьцаа болон үлдэж байгаа нь чанартай зам бариулах хөшүүрэг болж чадах уу?

Захиалагч бол чмар ч байсан чанартай зам авах ёстой. Ер нь барьцаа хэдэн төгрөгийг нь авч үлдээд түүнийг нь цувуулж өгөх нь тийм ч сайн арга биш гэдэг нь олон жилийн хугацаанд харагдсан. Харин одоо компаниуд чанартай зам барь. Гурван жилийн хугацаандаа хариуц. Энэ хугацаанд ямар нэг эвдрэл гарвал компани өөрийн хөрөнгөөр барьж, шинэчлэл хийнэ. Нэг жилийн дараа барьцаа хөрөнгийг 50 хувийг өгнө. Баталгаат хугацааны үлдсэн хугацаанд 50 хувийг нь буцаан өгөхөөр зохицуулсан байгаа. Зөвхөн чанартай л зам барих нь гол юм.

ЗӨВХӨН ЧАНАРТАЙ Л ЗАМ БАРИХ НЬ ГОЛ ЮМ.
Баталгаат гурван жил өнгөрсний дараа тухайн замын арчлалт, засвар төрийн болон орон нутгийн өмчит компаниудруу шилжинэ. Гэтэл төсөв хөрөнгө хүрэлцээгүйн улмаас хангалттай ажил хийгддэггүй. Үүнийг хэрхэн зохицуулах вэ?

Ер нь бол бүх л шатандаа хариуцлагатай ажиллах ёстой. Олон улсын, Улсын чанартай авто замуудын засвар, арчлалтыг төрийн өмчит 28 компани хариуцан хийдэг. Авто замын тухай хуулинд шинээр нэмж оруулсан нэг чухал зүйл бол авто замын засвар арчлалт юм. Үүндээ авто замын ашиглалтын бэлэн байдлын санхүүжилт гэж зүйлийг бий болгосон нь дээрх 28 компанийн санхүүгийн эх үүсвэр болон гүйцэтгэх үүргийг тодорхой болгож өгсөн.

Өмнө нь байсан зохицуулалт бол зам дээр нүх байвал түүнийг нөхөх мөнгийг сангаас өгдөг байсан. Харин шинэчилсэн хуулиар хариуцсан замаа бэлэн байлгаж чадвал санхүүжилт авдаг болсон. Ингэхээр засвар арчлалтын компаниуд хариуцсан замаа эвдрэлгүй бэлэн байлгах юм. Гэхдээ үүнд тусгайлсан журам батлагдах ёстой.

ЗАМЫН ЗАСВАР, АРЧЛАЛТЫГ 28 КОМПАНИ ХАРИУЦАН ХИЙДЭГ
2017 онд Зам, тээврийн яамнаас Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээрх замаа бүртгэж, үнэлсэн. Дүн гарсан уу?

Монгол улс 15231 км Олон улс, улсын чанартай авто замтай байна. Үүнийг мөнгөн нэгжээр үнэлбэл 3,8 их наяд төгрөгтэй тэнцэж байна.

Энэ хэмжээний замыг 28 компани засвар арчлалтыг хийнэ гэхээр хүрэлцээ болон санхүүжилт хангалттай байж чадах уу?

Салбарын яамны зүгээс зам засвар, арчлалтын хөрөнгийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр ажиллаж байна. Үүнд улсын хэмжээнд 19 цэгт зам ашигласны төлбөр хураан авч байна. Үүнээс 7,8 тэрбум төгрөг төвлөрүүлдэг.

Олон улсын жишгээр бол 200 км тутамд нэг төлбөр хураах цэг байдаг ч манай улсад 400-1000 км-т нэг төлбөр хураах цэг ажиллаж байна. Мөн 21 аймаг хатуу хучилттай авто замаар 2020 он гэхэд бүгд холбогдох боломжтой болсон. 7136 км хатуу хучилттай авто замтай болно. Эдгээрт 200 км тутамд төлбөр хураах цэг байгуулбал 30 гаруй цэгт зам ашигласны төлбөр хураах боломжтой болно. 2018 онд 4 цэг нэмж байгуулна.

Ингэхээр 2020 он гэхэд 30 тэрбум орчим төгрөгийг зөвхөн төлбөр хураах цэгээр дамжуулан хөрөнгө бүрдүүлэх боломжтой болно. Бусад эх үүсвэрээр орж ирэх хөрөнгө нэмэгдэхээр Авто замын сангийн хөрөнгөөр улсын замуудад хангалттай хэмжээнд засвар арчлалт хийх нөхцөл бүрдэж байгаа юм.

Энэ хүртэл засвар арчлалтын компаниудын хариуцаж байгаа замын хэмжээ их учраас замын эвдрэл, арчлалттай холбоотой мэдээллийг өгч байх хөдөлгөөнт эрүүлүүдийг ажиллуулна гэж хуульчилсан байгаа. Замын компаниуд очиж хүрч чадахгүй хэсэгт хөдөлгөөнт эргүүл хүрч мэдээлэл дамжуулж, засварлуулах боломжтой гэсэн үг.

Зам, барилгын их ажил эхэлж байна. Гэтэл хууль батлагдсан ч даган мөрдөх журмууд батлагдан гараагүй байдаг. Ажил гүйцэтгэлийн явцад үүнээс үүдэлтэй зөрчил, осол гарах эрсдэл байгаа юу?

Зам, тээврийн хөгжлийн яамны зүгээс дагалдан гарах журмуудаа боловсруулаад ажлын хэсгүүд өдөр шөнө, амралт, ажлын өдөргүй л боловсруулж байна. Тиймээс журмууд яаралтай батлагдана. Нэн тэргүүнд батлагдах ёстой журмуудаа эхлээд явж байна.

Энэ сарын 3 дахь долоо хоногт бүгд батлагдана гэсэн хүлээлттэй байгаа. Тиймээс хууль мөрдөгдөж эхэлсэн учраас замчид болон салбарын мэргэжлийн байгууллагууд хуулиа мөрдөнө. Тиймээс ямар нэг эрсдэл гарахгүй гэж найдаж байна.

Авто замын тухай хуулийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгсөнд баярлалаа.

Монголын Авто Замчдын Холбоо

More 19 0

Category: Нийгэм / Эдийн засаг

Эдийн засгийг хөтлөх ГУРВАН зөвлөмж

2018/04/13

Эдийн засгийг хөтлөх ГУРВАН зөвлөмж

Author: saikhnaa on 13-04-2018, 12:48

Нүүрсний экспорт болон гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт нэмэгдсэнээр, өнгөрсөн онд Монгол Улсын эдийн засаг 5.1 хувиар өссөн. Төсвийн алдагдал 2016 онд ДНБ-ий 17 хувьд хүрч байсан бол 2017 оны сүүлээр 1.9 хувь болж буураад байгаа. Дээрээс нь Монголбанк инфляцыг 2020 оныг дуустал найман хувьд хадгалж, валютын ханшийг тогтвортой байна гэж тооцсон.

Гэвч энэ өсөлтөө хэвээр нь байлгаж, уул уурхайн түүхий эдээс хамаарах хамаарлыг бууруулахын тулд хөгжлийн урт хугацааны нөөц бололцоог нэмэгдүүлэх шаардлагатай гэдгийг олон улсын судалгааны байгууллагууд зөвлөж байна. Мөн уул уурхайн салбарын томоохон төслүүд удаашрах, Хятадын хил дээр үүсээд байгаа асуудлууд үргэлжлэх, мөнгө угаахтай холбоотой асуудлыг хугацаа алдан шийдэх зэрэг гадаад, дотоод эрсдэл учирч болзошгүйг онцгойлон анхааруулж буй. Олон улсын томоохон санхүүгийн байгууллага болох Дэлхийн банк, Азийн хөгжлийн банк болон Монголбанкны эдийн засгийг хөтлөх төсөөлөл, зөвлөмжийг хүргэе.

ДЭЛХИЙН БАНК: МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСАГ 5.3 ХУВИАР ӨСӨХ Ч ЭРСДЭЛЭЭ АНХААРАХ ХЭРЭГТЭЙ

Уул уурхай болон бусад бүтээгдэхүүний экспорт дээд цэгтээ хүрсэн учир ирэх жилүүдэд дэлхийн эдийн засаг бүхэлдээ өсөх төлөвийг Дэлхийн банкнаас гаргажээ.

Зүүн Ази, Номхон далайн бүс нутгийн эдийн засгийн өсөлт ирэх жилүүдэд хүчтэй байх ч аливаа эрсдэлд анхаарах хэрэгтэй гэдгийг тэд мөн дуулгав. Монгол Улсын тухайд эдийн засгийн өсөлт нь бага зэрэг нэмэгдэж, энэ онд 5.3 хувь хүрэх бол 2019-2020 онд зургаан хувь давах төсөөллийг Дэлхий банкнаас гаргалаа. Ийнхүү өсөхөд уул уурхайн хөрөнгө оруулалт болон тус салбартай хамаарал өндөртэй худалдаа болон тээвэр үйлчилгээний идэвхжил голлон нөлөөлнө гэж үзэж байна.

Энэ өсөлтөө алдахгүйн тулд Мөнгөний бодлогоо чангатгах, макро зохистой бодлогыг хэрэгжүүлэхээс гадна дунд хугацааны өсөлтийг нэмэгдүүлэх зорилгоор дэд бүтэц, хөрөнгө оруулалтыг сайжруулах хэрэгтэй. Олон улсын худалдааны гэрээг сайжруулах, хүний капиталыг нэмэгдүүлэх, шинэ технологи нэвтрүүлэх шаардлагатай аж.

Мөн Дэлхийн банкнаас дараах анхааруулгыг өглөө.

Нэгдүгээрт, АНУ-ын Мөнгөний бодлого улс орнуудад сөргөөр нөлөөлж болзошгүй. Хоёрдугаарт, томоохон түнш орнуудын худалдааны сөргөлдөөн, тарифын заналхийлэл дэлхийн худалдааг сааруулж магадгүй зэргийг гадаад эрсдэлээр нэрлэв. Харин дотоод эрсдэл нь нэгдүгээрт, улс төрийн тогтворгүй байдал үүсэхгүй гэх баталгаа байхгүй.

Хоёрдугаарт, Засгийн газар 2016 онд байгуулагдахдаа уул уурхайн томоохон төсөл, хөтөлбөрүүдээ хэрэгжүүлнэ гэж амласан боловч ажил хэрэг болох нь тодорхойгүй байна.

Гуравдугаарт, уул уурхайн түүхий эдийн өсөлт хаашаа ч хэлбийж магадгүй.

Дөрөвдүгээрт, цаг агаарын таагүй нөхцөл байдал үүсэж болзошгүй.

Тавдугаарт, санхүүгийн систем ил тод биш. Мөнгө угаах терроризмтой тэмцэх асуудлыг цэгцэлж чадах эсэх нь эргэлзээтэй гэсэн эрсдэлүүдийг Дэлхийн банк дурдлаа.

Монгол Улсыг хариуцсан ахлах эдийн засагч Жон Паскаль Нгану "Монгол Улсын өрхийн бодит орлого 6.5 хувиар өссөн. Ажилгүйдлийн төвшин эргээд сэргэх болов уу, гэсэн хүлээлттэй байна. Харин Хятад улс дотоодын зээлийн өсөлтийг удаашруулах бодлого баримталж байгаа. Тиймээс тус улсын эдийн засаг бага зэрэг удааширч, 6.5 хувь болох төлөвтэй. Хятад улсыг эс тооцвол, хөгжиж буй Зүүн Ази, Номхон далайн бүс нутгийн өсөлт энэ онд 5.4 хувьд тогтвортой байна” гэсэн юм.

МОНГОЛБАНК: ЭДИЙН ЗАСГИЙН ӨСӨЛТ ИРЭХ ОНУУДАД ТОГТВОРЖИНО

Уул уурхайн салбарын идэвхжил эдийн засгийн өсөлтийг тодорхойлсон хэвээр байгааг Монголбанк инфляцын төлөв байдлын тайландаа дурджээ.

2017 оны эдийн засгийн өсөлт хүлээлтээс 0.8 хувиар давсан. Үүнд хил дээрх нүүрсний экспортын тарифын бус зохицуулалтаас үүдэж саарахаар хүлээгдэж байсан ч харьцангуй тогтвортой даваад гарсан. Тиймээс

2018 оны эдийн засгийн өсөлтийн төлөв өмнөх төсөөлөлтэй ойролцоо байна гэдгийг Монголбанк таамаглаж байна. Өнгөрсөн онд импорт төсөөллөөс өссөн ч хөрөнгө оруулалт, экспорт, хувийн хэрэглээ өндөр гүйцэтгэлтэй гарсан. Мөн гадаад худалдааны нөхцөл хүлээлтээс илүү сайжирсан гэдгийг Монголбанк тайландаа дурджээ. 2017 оны эцэст зэсийн үнэ огцом өссөн нь Хятадын эрэлт өндөр байгаатай холбоотой. Харин 2019 оноос төмрийн хүдэр, хүрэн нүүрсний үнэ буурч худалдааны нөхцөлийг муутгах нөлөө үзүүлж болзошгүй гэнэ.

Цаашид эдийн засагт тулгарч болзошгүй хүндрэлүүд гэвэл, мега төслүүдийн тодорхой бус байдал, хэрэглээний зээлийг дагасан өрхийн ерийн дарамт өсөж, санхүүгийн салбарт эрсдэл хуримтлагдах, дунд хугацаанд иргэд, аж ахуйн нэгжийн ханшийн эрсдэлтэй зээлийн долларжилт нэмэгдэж, санхүүгийн салбарын гадаад шок даах чадвар сулрах магадлалтай. Харин гадаад эрсдэл нь, АНУ-ын ерөнхийлөгч Трампын худалдааны бодлого түүхий эдийн үнэд нөлөөлж болзошгүй гэж Монголбанк төсөөлөв.

Түүнчлэн Монголбанк төсвийн шаардлагатай санхүүжилтийн хэмжээ буурна гэж үзсэн байна. Батлагдсан төсвөөр 6.9 их наяд төгрөгийн санхүүжилт Засгийн газарт хэрэгтэй. Үүний 2.4 их наяд төгрөг нь төсвийн алдагдлыг санхүүжүүлэхэд, 1.9 нь гадаад өрийн үндсэн төлбөрт, 2.6 их наяд нь дотоод өрийн төлбөрт зарцуулагдах юм. Тэгвэл Монголбанк Засгийн газарт 5.5 их наяд төгрөг хэрэгтэй гэж төсөөлжээ.

Учир нь ОУВС-гийн хөтөлбөрийн хүрээнд гадаад санхүүжилт орж ирсэн, дотоод өрийн хэмжээ буурсан учир төсвийн санхүүжилт буурна гэж тайландаа дурдсан байна. Мөн Монголбанк эрэлтийн шалтгаантай инфляцын нөлөөг ирэх саруудад буурна гэж үзжээ.

Хэдэн сарын өмнө татварын нөлөөгөөр шатахууны үнэ өснө, үүнийг дагаад инфляц нэмэгдэнэ гэж төсөөлж байсан бол Засгийн газрын шийдвэрээр А80, А92 шатахууны онцгой албан татварын тэглэсэн. Тиймээс инфляц бага зэрэг буурна гэж төсөөлжээ. Махны үнийг өснө гэсэн төсөөлөлтэй байсан ч энэ оны эхний гурван сарын байдлаар өмнөх төвшиндөө хадгалагдсан. Тиймээс энэ оны нэг, хоёрдугаар улиралд инфляц буурна гэж Монголбанк үзэж байна.

АЗИЙН ХӨГЖЛИЙН БАНК: МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСАГ СААРЧ, 3.8 ХУВЬД ХҮРНЭ

Азийн хөгжлийн банк энэ оны Монголын эдийн засгийн өсөлтийг өнгөрсөн жилтэй харьцуулбал бага зэрэг саарч, 3.8 хувьд хүрэх төсөөллийг дэвшүүлж байна. Өөрөөр хэлбэл, 2017 онд нүүрсний экспорт, уул уурхайн хөрөнгө оруулалт сайжирснаар Монголын эдийн засагт өсөлт ирсэн нь 2018, 2019 онуудад үргэлжилнэ гэдгийг Азийн хөгжлийн банк тодотгов.

Монгол Улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлтийн хурд энэ онд саарч 3.8 хувь болох ч, 2019 онд эргээд бага зэрэг нэмэгдэн 4.3 хувьд хүрнэ гэж тайландаа дурджээ. Эдийн засгийн өсөлтийн гол хөдөлгүүр нь Уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалт, ялангуяа Оюутолгойн далд уурхай болно гэдгийг онцолсон байна. Гэвч тээвэрлэлтийн саад бэрхшээлээс үүдэн нүүрсний экспортын хэмжээ 2017 оны гүйцэтгэлд хүрэх-гүй, харин 2019 онд асуудал тодорхой хэмжээгээр шийдэгдэнэ гэж үзжээ.

Тус банкны Монгол дахь суурин төлөөлөгч Ёланда Фернандез Ломмен "Эдийн засгийн гүйцэтгэл Олон улсын валютын сангийн хөтөлбөрт төсөөлснөөс илүү сайн байгаа нь хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг сэргээх, макро эдийн засгийн тогтвортой байдлыг сайжруулна. Уг хөтөлбөрийг Засгийн газрын зүгээс үргэлжлүүлэн дэмжих нь ирээдүйд макро эдийн засгийн нөөц, бодлогын орон зай бүрдүүлэхийн зэрэгцээ Монголын мөчлөг дагасан савлагаа, эмзэг байдлыг бууруулахад чухал үүрэг гүйцэтгэнэ.

Монгол Улсын төсвийн алдагдал 2017 онд ДНБ-ий 3.9 хувьтай тэнцэж байсан бол 2018 онд ДНБ-ий 6.4 хувь, 2019 онд 5.1 хувь болно гэж тооцоолсон. Харин эдгээр төлөвт нөлөөлж болох сөрөг эрсдэлийг тооцоолох нь зүйтэй. Тухайлбал нүүрс, зэсийн үнэ буурах, өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд саад учрах, махны үнэ өсөх, Оюутолгойн үйлдвэрлэл, хөрөнгө оруулалт тасалдах, банкуудын бүтцийн өөрчлөлтийг хийх явцад санхүүгийн тогтвортой байдал алдагдах зэргийг дурдаж болно" гэдгийг хэлсэн юм.

Онцгой албан татвар нэмэгдэж, төгрөгийн ханш 2016 онд 24.7 хувиар суларсан нь импортын үнэд нөлөөлсөн. Мөн гантай байснаас хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний үнэ өссөн зэргээс шалтгаалж 2017 онд инфляцын төвшин 4.3 хувьтай гарсан бөгөөд 2018 онд нэмэгдэж найман хувьд, 2019 онд долоон хувьд хүрэх таамгийг Азийн хөгжлийн банкнаас дэвшүүлэв.

У.САРАНГЭРЭЛ, ҮНДЭСНИЙ ШУУДАН

More 15 0

Category: Гол мэдээ / Эдийн засаг

НООЛУУР 105-110 МЯНГАН ТӨГРӨГНИЙ ХАНШТАЙ БАЙНА

2018/04/12

НООЛУУР 105-110 МЯНГАН ТӨГРӨГНИЙ ХАНШТАЙ БАЙНА

Author: saikhnaa on 12-04-2018, 13:02

Хөдөө аж ахуйн биржээс энэ онд ноолуурын үнэ нэг кг нь 100 мянган төгрөгт хүрэх болов уу гэсэн таамаглалыг дэвшүүлж байсан. Мөн ноолуурыг өмнөд хөршийн биржид гарган арилжаалснаар үнэ өсөх нөхцөл бүрдэнэ гэж мэдээлсэн юм. Тэгвэл 1 кг ноолуурын үнэ 90-105 мянган төгрөг байна. Малчид ямаагаа самнах их ажилдаа орж, ноолуурын чанараас шалтгаалж, ханш нь аймаг бүрт харилцан адилгүйгээр хэлбэлзэж байна. Тодруулбал, өчигдрийн байдлаар ноолуур дараах ханшийг заажээ. Үүнд:

Улаанбаатар хотод 1 кг ноолуур 90,000-105,000 төгрөг
Хэнтийд 100,000-105,000
Булган аймаг 100,000-102,000
Төв аймаг 100,000-101,000
Дундговь аймаг 92,000-97,000
Өмнөговь аймаг 90,000-95,000
Дорноговь аймаг 92,000-96,000
Сүхбаатар аймаг 100,000-103,000
Хөвсгөл аймаг 100,000-104,000
Архангай аймаг 103,000
Өвөрхангайд 100,000-102,000 төгрөгийн үнэд хүрчээ.

Монгол Улсын ямаан сүргийн тоо толгой БНХАУ-аас 6 дахин цөөн, үйлдвэрлэлийн хүчин чадал, зориулалтын агуулах дутагдалтай байдаг ч дэлхийн түүхий ноолуурын зах зээлийн 40%-ийг дангаараа бүрдүүлж байна. Монгол ноолуур чанарын хувьд дэлхийд тэргүүлдэг боловч дотооддоо бэлтгэсэн ноолуурынхаа 85 орчим хувийг анхан шатны боловсруулалт хийн экспортод гаргадаг. Ноолуураа дотооддоо авч үлдэх, эцсийн шатанд нэмүү өртөг шингээн үйлдвэрлэж экспортлохын тулд тоног төхөөрөмжийн шинэчлэл, эргэлтийн хөрөнгийн хөрөнгө оруулалт ихээхэн шаардлагатай байдаг. Тиймээс Засгийн газрын зүгээс Ноолуур хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр болсон юм. Хөтөлбөр дөрвөн жилийн хугацаанд хэрэгжинэ. Эргэлтийн хөрөнгийн зээл хоёр хүртэл жилийн хугацаатай, жилдээ 12 хувьтай байхаар тооцжээ.

Тодруулж хэлбэл, зөвхөн самнах үйлдвэрлэл явуулдаг бол хугацаа 6-8 сар, ээрэх, сүлжих буюу бүр эцсийн бүтээгдэхүүн хийж байгаа үйлдвэрүүдэд шатлалаас нь хамаараад 2 хүртэл жилийн хугацаатай зээл олгох аж.

Цаашид эдийн засгийн нөхцөл байдал, төсөв мөнгөний бодлогоос шалтгаалан хүү буурах боломжтой. Ноолуурын үйлдвэрүүдэд зээл олгоход барьцаа хөрөнгийн дутагдалын асуудал гарч ирдэг. Барьцаа хөрөнгө дутагдалтай аж ахуйн нэгжүүд хөдөө аж ахуйн давхар даатгал болон даатгалын компаниудаар дутаж байгаа хөрөнгө дээр даатгал хийлгүүлээд санхүүжилт олгох боломжийг Монгол Улсын Хөгжлийн банк судалж байгаа аж. Мөн цуглуулсан ноолуурыг нь тодорхой үнэлгээгээр байрьцаалах асуудлыг яам, үйлдвэрлэл эрхлэгчтэй санал солилцож судалж байна.

More 13 0

Category: Нийгэм / Эдийн засаг