Цацал өргөдгийн учир


 

Цацал өргөдгийн учирМонголчуудын дунд, нутаг нутгийн онцлог зан зашлийн уламжлалын үүднээс дэлгэрсэн цацал өргөх ёслолын түгээмэл шинж чанар нь хавар хонь хургалж эхлэх ба гүү барих, гүүний үрс гаргах, зэрэг сааль сааж эхлэх үетэй уялдаж малынхаа үр төлийг бүрэн мэнд бойжуулж сүү цагаан идээ элбэгтэй байхын билэг дэмбэрэлийг мөрөөдөж ( сацал сацдаг ) заншилтай ажээ. Тухайлбал: хонины сацлын үгэнд: …

 

Өмчид цагаан хонины чинь
Гамшиг зовлон барахын тус
Авран хаш хэмээн
Аугаа их тахил өргөн
Их өчиг
Амтат их
Цагаан сацал сүүг чинь сацнам

хэмээгээд нүдсэн дан арцаар гэртээ, нүдээгүй бүхэл арцыг агьтай хольж өрөм, цөцгий, шар тос, зэрэг идээний дээжээр найруулан багсарч хотондоо уугуулж их сан тавина.

Тэгээд ууган хурганы эхийн хөхний бөглөөг гаргасны дараах шингэн уургийг агар хувинд сааж аваад жил ивээлтэй, хоёр бүсгүй хүний нэг нь сацал өргөдгийн зүүн гар талд зэрэгцэн сүүгээ барьж нөгөө нь сацлаа барьж гэр хониныхоо хотыг нар зөв тойрон зүг бүр нь ерөн есөн тэнгэр, далан долоон, идээний эхэд (эзэн ) гэж сацал өргөнө. Мөн үүнчлэн (үхрийн сацлын үг нь)

… өдөр бүр ариун хөхүүр дүүртүгэй
Торх үл багтах тостой
Сав үл багтах өрөмтэй
Тогоо товойн бурзайх хусамтай
Ариун амтат идээтэй болтугай

гэж ёс гүйцэтгээд сацлыг цацахад гэртээ тавгаар идээ, домбо данхаар цай бэлтгээд сацал өргөж дууссаны дараа гадагш дээжээ өргөж ирээд айл хотлоорооо цугларч хувааж идэж уудаг сайхан уламжлалтай байжээ.



Сэтгэгдэл

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд www.Scandal.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 9318-5050 утсаар хүлээн авна.