МУИС нь бүрэлдэхүүн таван сургууль, орон нутаг дахь харьяаллын хоёр сургууль, үндэсний статустай гурван хүрээлэн, судалгааны бусад нэгжүүдтэй, бакалавр, магистр, докторын төвшний суралцагч, эрдэмтэн багш, ажилчидтай Монгол Улсын эрдэм оюуны томоохон төв юм.

Энэ бол МУИС-ийн тодорхойлолт.

Товчхондоо, МУИС бол Монгол Улсын эрдэм оюуны томоохон төв гэж байгаа юм.

Тэгвэл улсын маань эрдмийн томоохон төв болох МУИС-ийг хэн удирддаг вэ. МУИС-ийн захирал Я.Төмөрбаатар гэж хэн бэ гэдгийг бид анхаарах хэрэгтэй юм шиг байна. Үүнийг бичигч миний бие энд Я.Төмөрбаатар захирлыг ийм мөнгө идсэн, тийм хөрөнгө завшсан гэх гэсэнгүй.  

Харин 12 жилийн өмнө хамгаалсан докторын зэргийнх нь "намтар”-ыг хүүрнэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Монгол Улсын иргэн хэн ч боловсролыг хичээл зүтгэлээр олж авч, түүнийг гэрчлэх дипломыг чин шударгаар өвөртлөх ёстой. Тэр тусмаа МУИС-ийн захирал хүний бакалавр, магистр, докторын зэрэг дэв нь үлгэр жишээч байх учиртай юм.

Тиймээс МУИС-ийн захирал Я.Төмөрбаатарын докторын диплом хэр зэрэг үнэ цэнэтэй вэ гэдгийг ярих гээд байгаа хэрэг.

2005 оны дөрөвдүгээр сарын 29-нд МУИС-ийн дэргэдэх Улс төрийн шинжлэх ухаанаар докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн хуралдаанаар докторант Я.Төмөрбаатар докторын зэрэг хамгаалах байв. Гэвч хамгаалсангүй. Учир нь тус зөвлөлийн гишvvн, философийн ухааны доктор, хууль зүйн шинжлэх ухааны доктор, профессор Н.Лүндэндорж санал гарган докторын зэрэг хамгаалах явцыг нь зогсоосон байна.

Доктор, профессор Н.Лүндэндорж өдгөө Монгол Улсын Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн даргаар ажилладаг юм.

Тэрээр 2005 оны тавдугаар сарын 2-ны өдөр Өдрийн сонинд энэ талаараа ярьжээ.

Түүний ярилцлага "Хуулан бичигчид докторын зэрэг олгодоггүй” гарчигтай нийтлэгдсэн байгаа юм.

Н.Лүндэндорж ярилцлагадаа "...Сая болж өнгөрсөн докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн хуралдаан дээр миний хүсэлтээр хоёр хүний докторын зэрэг хамгаалах ажил зогссон. Эрдмийн ажлын чанар хүнээсээ хамаараад янз бүр байдаг. Би түүнийг мэднэ. Гэхдээ хэлэлцэх болсго алхсан байх ёстой. Саяын хоёр ажил арай нэг болмооргүй байсан учраас шинжлэх ухааны эрх ашиг, эрдэмтэн хүний ёс зүйг бодоод асуудал тавьсан. Тэд тухайн чиглэлээр мэргэшээгүй, бүтээлгүй, судалгааны ажилд баримталсан онол арга зүй нь буруу. Сэдэв агуулга илт зөрүүтэй. Хийсэн дүгнэлт алдаатай. Диссертацид тавьдаг хэлбэрийн шаардлага хангаагүй. Зохиогчийн эрхэд бүдүүлгээр халдсан зүйл илэрсэн. Жишээ нь, төрийн эрх мэдэл гэдэг сэдвийн хүрээнд төрийн удирдлагын хэлбэрийг авч үзсэн байгаа юм. Уул нь үүнийг ахлах ангийн сурагчид мэддэг асуудал л даа.

"...Миний диссертацийн сэдвийг танай эрдмийн зөвлөл ингэж өөрчилсөн” гэж докторант Я.Төмөрбаатар надад хураангуйгаа өгөх үеэр хэлэхийг сонсоод би ухаан алдах дөхсөн шүү. Гэхдээ зарим гишүүн "...Ингэж сольж болохгүй” гэж бас хэлж байсан гэсэн.

Ийм байж болохгүй. Урьдчилсан хамгаалалтын хурал болохыг надад зарлаагvй. Би уул нь тэр үеэр ажил дээрээ байсан л даа. Боловсролын их сургуулийн хоёр докторант. Нэг нь Я.Төмөрбаатар, хаа ажилладгийг мэдэхгүй. Нөгөө нь Магадлан итгэмжлэлийн үндэсний зөвлөлийн ажлын албаны ажилтан Д.Ганбат гэдэг.

Эрдмийн зэрэг горилсон ажлыг өмнө нь олон шатаар шүүн хэлэлцдэг ёстой. Удирдагчид муу удирдсан. Урьдчилсан хамгаалалтын хурал, тэнхмийн хэлэлцүүлэг маш хариуцлагагүй хийсний үр уршиг л даа. Эрдмийн ажлыг хэлэлцдэг журмаар нь хийх ёстой. Шат шатандаа хэлэлцсэн бол ийм юм хаанаас болохов. Өөр юманд найдсаны улмаас хүнийг баллаж байгаа хэрэг. Я.Төмөрбаатарын удирдагч  Г.Чулуунбаатар, доктор Мандах, Д.Ганбатын удирдагч доктор Ц.Ганболд, Цэенбазар нар байсан.
Эрдмийн зөвлөлийн гишүүд тэр үед тун хүнд байсан. Зарим эрдэмтний нэрийг хэлээд яахав. "...Бид ч хуулдаг, биднээс хүмүүс хуулдаг, хамгаалуулчихъя” гэж зүтгэж байсан шүү. Би үнэхээр гайхсан. Ер нь хуулан бичигчид докторын зэрэг олгодоггvй. Зарим нь намайг буруутгаж "...Шүүхээр асуудлаа тавина биз, ажлаа хэлэлцээд хамгаалуулъя” гэж хэлж үзэж байна лээ.

Манай зөвлөлд 17 хүн бий. Д.Содномгомбо, Н.Содном, А.Цанжид, Ч.Дашдаваа, С.Базарпүрэв, Ц.Ганболд, А.Юндэндорж, Мандах, Д.Ганбат, Х.Цолмон, Довчин, Г.Чулуунбаатар, Алзахгvй, Эрдэнэчимэг, Болд-Эрдэнэ заримыг санахгvй байна. Энэ хуралдаанд Юндэндорж доктор, Д.Ганбат нар ирээгүй. Бусад нь байсан.
Докторын зэрэг хамгаалуулах журамд зааснаар зохиогчийн эрх зөрчсөн ажлыг хэлэлцэж хамгаалуулж болохгүй. Анхан шатны нэгжид буцаах ёстой. Гэтэл манай зөвлөл "Хэлэлцье” гээд байсан нь тун харамсалтай” гэж ярьсан байдаг.

Энэхүү ярицлагыг http://archive.olloo.mn/modules.php?name=News&file=article&sid=10995 линкээр орж бүрэн эхээр нь унших боломжтой.