Та бидний энэ харж буй зураг бол Өвөрхангай аймгийн Бат-Өлзий сумын нутагт орших 25 метрийн өндрөөс урсдаг Монголын хамгийн том хүрхрээ бөгөөд зуны дэлгэр цагт гадаад, дотоодын аялагч, жуулчдын үзэхийг хүсдэг хамгийн үзэсгэлэнтэй газрын нэг байгалийн өвөрмөц тогтоцтой "Улаан цутгалан” хүрхрээн өчигдрийн дүр төрх. Уйлах ч усгүй болон ширгэсэн байгаа энэ байдал элэг эмтлэм биш байна гэж үү. Цахим ертөнцөд зарим нэг нь угаас хаврын улиралд ингэж ширгэж алга болдог, юун сүржигнүүр юм гэх аястай үг шидлэх маягтай. Үнэндээ гол мөрөн ширгэвэл ухсан алтаараа ус импортолж, мал амьтнаа  ундаалах уу. Ниргэсэн хойно нь хашгирав гэгчээр ингэж ширгэсэн ч удахгүй халгиж цалгиад ирнэ, санаа зоволтгүй гэж харж суусаар байгаад байгалийн гайхамшиг болсон "Улаан цутгалан”-гүй болох вий дээ. Нутгийн удирдлагууд юу бодож сууна вэ.

Сонирхуулахад энд анх усгүй, зөвхөн хайрга л байсан гэх домог бий. Цэрэг дайны үед хэдэн цэрэг гамингуудад хөөгдөн амь дүйж яваад хайрган дээгүүр гарсан гэнэ. Тэдгээр монгол цэргүүд дунд нэгэн "номтой”  цэрэг явсан гэх бөгөөд мөнөөх цэрэг "улааны гол минь улаанаар урс” гэж дуу алдан орилоход, улаан  голын дагуу улаан туяарсан үер орж ирэн гамингийн цэргүүдийг аван одсон ажээ. Түүнээс хойш Улаан цутгалан гэж нэрлэх болсон байна.

Б.Цэнгэл

Эх сурвалж: Unen.mn

http://www.unen.mn/a/84001